Luisteren&Lezen

• Geplaatst op 12 April 2023
• Door Kirstin Plante
• Geplaatst in luisterboeken, luisteren, taal leren, tips
• 0

Als je mijn eerdere blogposts hebt gelezen, dan weet je dat veel lezen in een andere taal één van de beste dingen is die je kunt doen om een taal te leren. Veel luisteren naar die andere taal is een tweede. Sterker nog, als je alleen leest en niet luistert, kan het gebeuren dat je de uitspraak van woorden verkeerd leest en dus verkeerd onthoudt.

Toen ik zelf net Spaans aan het leren was (in een ver, ver verleden), wat vaak meer schriftelijk dan auditief gebeurde, kwam het nog wel eens voor dat ik in Spanje een woord of naam van een stad zó compleet verkeerd uitsprak dat niemand begreep wat ik bedoelde. Pas na vele uren (weken, maanden) Spaans te hebben gehoord, werd de kans op faliekante missers in uitspraak vrijwel nihil. En dat is dan nog Spaans – een taal waarvan de uitspraakregels extreem simpel en eenduidig zijn. Kun je nagaan hoe dat met Frans, Engels, Nederlands of Russisch is, waarbij je sommige letters dan weer wel en dan weer niet uitspreekt, en waar een klinker of klinkercombinatie op meerdere manieren uitgesproken kan worden.

De taal veel horen is dan absoluut geen overbodige luxe. Helaas wordt er in taallessen vaak erg weinig de doeltaal gesproken, en paar gesprekjes bij de bakker of in een restaurant tijdens de vakantie zetten ook niet veel zoden aan de dijk. Dus hoe kom je aan voldoende luister-uren?

1. Met de streamingdiensten van tegenwoordig is niets simpeler dan een Spaanse, Franse, Italiaanse, Deense of wat-voor-taal-dan-ook tv-serie te zoeken. Kijk de serie met Nederlandse ondertiteling (!) en probeer tijdens het kijken niet alleen de ondertitels te lezen, maar ook te luisteren. Kun je al best veel verstaan, probeer dan eens ondertiteling in de betreffende taal. Let wel op, want de ondertitels komen vaak niet letterlijk overeen met wat er gezegd wordt. Toch kan het enorm helpen om de acteurs te verstaan, en krijg je daarmee niet alleen input (=taal die je hoort of leest), maar wordt het zelfs begrijpelijke input (= inkomende taal die je kunt verstaan).
   
   
   
2. Podcasts in de taal die jij leert. Bijvoorbeeld “News in slow…”, waarin actuele nieuwsitems in aangenaam langzaam Spaans, Frans, Italiaans en Duits worden verteld. Vergelijkbaar is het Duitse Gesprochene Nachrichten. Andere podcasts met allerlei verschillende onderwerpen in het Spaans, Italiaans, Engels en Frans. Het goede aan podcasts is dat je vaak uit veel onderwerpen kunt kiezen, dus er zit voor iedereen wat bij. En het zijn vaak series, dus in de loop van de tijd kun je heel wat uren luisteren.
   
   
   
3. Luisterboeken beluisteren, al dan niet samen met het leesboek erbij (apart bestellen, zie hieronder). Het grote voordeel van luisterboeken is dat ze een doorlopend verhaal hebben, waarin nieuwe woorden vaker terugkomen dan in een gemiddelde podcast. Een verhaal is gemakkelijker te volgen dan een gesprek of een nieuws-item, en het is prettig om naar te luisteren. Je krijgt veel meer mee van de sfeer van het verhaal wanneer het wordt voorgelezen door een goede stemacteur. Het wordt daardoor gemakkelijker om de gebeurtenissen in het verhaal voor je te zien en de emoties te ervaren. In het begin moet je er misschien een beetje inkomen, maar naarmate het verhaal vordert, zul je merken dat je het gemakkelijker begrijpt.
   
   Luisterboeken voor beginners in het Spaans, Frans, Engels, Italiaans en Duits vind je bij The CI Bookshop. De bijbehorende leesboekjes bestel je apart erbij. Scroll naar beneden op de productpagina van het luisterboek om korting te krijgen op het setje.
   
   Luisterboeken voor vergevorderden – in vele talen, maar van wisselende kwaliteit – vind je bijvoorbeeld bij Librivox. 

Hoe haal je het maximale uit een film, podcast of luisterboek?

1. Meelezen

Sommige podcasts hebben transcripties, zodat je kunt meelezen met wat je hoort. Er zijn websites met verhalen in lees- en luistervorm, zoals Ririro. En luisterboeken hebben natuurlijk altijd een geschreven tegenhanger. Luisterboeken voor taalleerders zijn vaak wat prijziger dan een leesboekje, omdat het opnemen van luisterboeken zo kostbaar is. Daarom wil je natuurlijk wel maximaal profiteren van je luisterboek. Eén van de manieren om dat te doen is luisteren en lezen tegelijk. Het leesboek (of de transcriptie) is dan als het ware de ondertiteling bij het gesproken verhaal.

Je kunt de combinatie lezen & luisteren op verschillende manieren aanpakken:

• Eerst lezen, dan luisteren: wanneer je het verhaal (en de nieuwe woorden in het verhaal) al kent op het moment dat je gaat luisteren, is het verhaal gemakkelijker te volgen, waardoor je natuurlijk meer plezier beleeft aan het luisteren. Niets is zo fijn (althans, als we het over talen leren hebben) als merken dat je een verhaal in de vreemde taal best goed kunt verstaan!
  
  
  
• Luisteren en lezen tegelijk: dit vraag veel concentratie, en vereist dat je ofwel snel kunt lezen ofwel dat het verhaal heel langzaam wordt voorgelezen. Overigens kun je de snelheid waarmee een mp3-bestand afgespeeld wordt, aanpassen, maar als het te langzaam wordt, gaat het ook een beetje gek klinken.
  
  
  
• Eerst luisteren, dan lezen: hiermee dwing je jezelf om heel goed te luisteren, en leer je te vertrouwen op je gehoor. Dat is nuttig voor als je gesprekken wilt voeren in de vreemde taal, want dan heb je ook geen ondertiteling en moet je ook op normale spreeksnelheid kunnen verstaan wat er gezegd wordt.

2. Herhaling

Je zou misschien denken dat je het beste veel verschillende films, podcasts of luisterboeken moet kijken of beluisteren, maar niets is minder waar. Het is juist heel goed om vaker dezelfde film te kijken, dezelfde podcast of hetzelfde luisterboek te beluisteren. Ik weet dat sommige mensen nooit van zijn leven een boek twee keer willen lezen, maar ikzelf vind het fijn om een verhaal meerdere malen te beluisteren, ook omdat ik weet dat het heel goed is voor mijn taalbeheersing. De eerste keer dat ik luister, ben ik echt bezig het verhaal te begrijpen, en door vaker hetzelfde verhaal te horen, kunnen dingen als zinsopbouw, nieuwe woorden en intonatie ook tot mijn brein doordringen.

Heb jij ook een favoriete film of tv-serie die je vaker hebt gezien? Zoals in mijn gezin bijvoorbeeld de Harry Potter-films ieder jaar wel een keertje worden gekeken? Dan heb je misschien ook ervaren dat je op een gegeven moment hele stukken van de serie of film bijna woordelijk kunt meepraten. Uitspraken, zinswendingen en intonatie zijn in je geheugen gegraveerd. Dit gebeurt ook als je een verhaal in een andere taal meerdere malen hoort, maar dan in bredere zin: woorden, zinnen en de manier van praten worden allemaal in je brein opgeslagen, klaar voor gebruik als je zelf iets wilt zeggen.

Dus waar wacht je nog op? Zet je luisterboek op, houd je leesboekje bij de hand, en luisteren maar. Een taal leren was nog nooit zo relaxed!