Lees geen woord

• Geplaatst op 22 Augustus 2022
• Door Kirstin Plante
• Geplaatst in vloeiend lezen
• 0

Eén van de beste adviezen die je je leerlingen kunt geven als je wilt dat ze ‘vloeiend’ gaan lezen, is: “Lees geen enkel woord”. Huh? Maar we willen toch dat ze gaan lezen? Ja, precies. We willen dat ze lezen. Lezen om de boodschap, de inhoud, het verhaal van een tekst te begrijpen. Lezen om kennis op te doen over een bepaald onderwerp, lezen om mee te leven met een personage, lezen om te weten hoe het verhaal afloopt: wordt de moord opgelost, vinden de geliefden elkaar, lukt het de hoofdpersoon om het kwaad te verslaan?

Om dit te bereiken in een vreemde taal, moeten we onze leerlingen erin trainen de controle een beetje los te laten en te accepteren dat er woorden zullen zijn die je niet meteen begrijpt. En dat dat oké is. Dat een woord niet begrijpen niet betekent dat je de tekst niet kunt begrijpen.  

Ervan uitgaande dat jouw leerlingen teksten lezen die geschikt zijn voor hun niveau, zullen ze de meeste woorden in de tekst kunnen begrijpen. (Aangeraden wordt dat ze 98% van de woorden moeten kennen als ze de tekst individueel lezen, of 95% als de tekst klassikaal of met andere ondersteuning wordt gelezen.) De kunst is om hen te leren dat ze niet moeten stoppen bij die paar woorden die ze nog niet kennen. Door steeds woorden op te zoeken ga je langzamer lezen en raak je uit je concentratie. De onderbreking in de ‘flow’ van het lezen zorgt er bovendien voor dat je de tekst minder gemakkelijk zult begrijpen.  

Tips die je je leerlingen kunt geven: 

1. Lees dóór. Stop niet meteen bij het eerste woord dat je niet direct begrijpt. Lees het hele hoofdstuk uit. Omdat je een boek hebt gekozen dat op jouw niveau is, kun je het verhaal prima begrijpen, maar er zullen ook woorden zijn die je niet begrijpt. Lees gewoon door. 
 

2. Ga terug en lees het hoofdstuk nog een keer. Je zult zien dat een aantal van de woorden die je eerst niet begreep, nu wel begrijpelijk zijn, doordat je de context kent. Naarmate je het eerste hoofdstuk beter begrijpt, wordt het lezen van de volgende hoofdstukken gemakkelijker, maar voor ieder nieuw hoofdstuk geldt dat je er meer taal uit oppikt als je het een paar keer leest. 
 

3. Opzoeken? “De regel van 5”: pas als je een woord 5 keer bent tegengekomen en nog steeds niet weet wat het betekent, zoek je het op. Waarom? Omdat je ervan uit kunt gaan dat een woord dat vaker voorkomt, ook belangrijker is. Een woord dat maar één keer voorkomt, zal ook niet heel frequent (en dus belangrijk) zijn in de taal en in het verhaal. 

Tot slot misschien wel de belangrijkste tip: Als je steeds maar woorden tegenkomt die je niet begrijpt, leg het boek dan weg en pak een ander boek om te lezen.